Trở lại trang chánh của Website Thiên Lư Bửu Ṭa

 

Chữ và nghĩa:

Khoán thủ, khán thủ, hay quán thủ?

Lê Anh Dũng

Người Cao Đài xưa nay rất quen thuộc với lối thơ xưng danh này, thí dụ:

Vạn lư giai do đắc nhứt thành,

Hạnh đường giáo chúng thuyết chơn thanh.

Thiền lâm viễn vọng đa phi lộ,

biểu thiên thu nhứt quán linh.

(Trúc Lâm thiền điện, Tuất thời, 07-02 Tân Hợi, 03-3-1971)

Ai cũng biết ngay Đấng giáng đàn là Vạn Hạnh Thiền sư. Có điều, tên gọi lối thơ này nhiều khi không thống nhất:

Thánh giáo Cao Đài thường gọi là thơ khoán thủ.

Trong dân gian và sách vở một vài nơi khác lại gọi là thơ khán thủ, thơ quán thủ.

Vậy, chữ nào đúng?

Thật ra, dùng chữ nào cũng đúng, tùy theo thói quen mỗi người.

Thủ là “đầu”, tức là chữ đầu mỗi câu thơ.

Khoán là “lời giao ước”. [1] Vậy khoán thủgiao ước chọn lấy chữ đầu câu thơ.

Khán là “xem”. [2] Vậy khán thủ” là xem chữ đầu câu thơ mà chọn.

Quán do đọc trại chữ quan là “xem xét”. V́ hai chữ QuánQuan viết y như nhau [3], nên cũng có hai cách gọi: Quán Thế ÂmQuan Thế Âm. Vậy quán thủ đồng nghĩa với khán thủ xem xét chữ đầu câu thơ mà chọn.

Tương tự như thế, có thể nói thơ khoán tâm, khán tâm, quán tâm (chọn chữ giữa câu thơ)…

Tham khảo:

[1] Hùinh Tịnh Paulus Của, Đại Nam quấc âm tự vị, Tome I. Saigon: Imp. Rey, Curiol & Cie, 1895, tr. 495.

[2] Hùinh Tịnh Paulus Của, Đại Nam quấc âm tự vị, Tome I, tr. 479.

[3] Hùinh Tịnh Paulus Của, Đại Nam quấc âm tự vị, Tome II. Saigon: Imp. Rey, Curiol & Cie, 1896, tr. 221. Hoặc: Gustave Hue, Dictionnaire vietnamien- chinois- français. Imp. Trung Ḥa, 1937, tr. 762 (Quan ); tr. 763 (Quán ). 

Lê Anh Dũng

Cùng một tác giả Lê Anh Dũng

Đôi ḍng sơ lược về tác giả Lê Anh Dũng

Chú thích về font Arial Unicode MS

Thiên-Lư Bửu-Ṭa, 12695 Sycamore Ave, San Martin, CA 95046 - USA. Tel: (408) 683-0674

Website: www.thienlybuutoa.org     Email    Sơ đồ hướng dẫn tới TLBT

Thông bạch in Kinh