|
GIẤC MỘNG ĐÊM XUÂN |
|
* Đôi lời của người viết: Một mùa Xuân , tôi có ư định đem vứt đi cây Quất già trồng trước cửa, nhưng lần lữa nửa muốn nửa không. Tôi nói điều đó với chị tôi, chị bảo: “Hoa không phụ người sao người lại phụ hoa”. V́ câu nói ấy tôi vẫn giữ cây lại. Lạ lùng thay, buổi sáng mùng một Tết, tôi bước ra hiên và xung quanh tôi thoang thoảng mùi hương thơm từ những chiếc hoa xinh xinh màu trắng, với những chiếc lộc non trên cành quất xác xơ. Đó là lư do tại sao tôi đă viết câu chuyện “Giấc Mộng Đêm Xuân”. Nguyên Nhung |
Năm nay Xuân về, Tết đến muộn, đă bước qua tháng hai Dương lịch nên tiết trời thật là ấm áp. Mùa Xuân đă trải những vạt nắng hồng trên sân cỏ c̣n ướt sương, bầy chim cũng thức dậy hót líu lo trước hiên nhà mỗi buổi b́nh minh.
Trước Tết độ nửa tháng, Nguyễn, chủ nhân căn chung cư hai pḥng ngủ, nhưng hàng hiên rất thoáng và rộng, đă dọn dẹp mớ cây cảnh trong những chiếc chậu sành tráng men trước cửa nhà. Tuy chưa đến tuổi điền viên, nhưng mỗi ngày đi làm về, chăm chút mấy cây kiểng cũng là thú vui của Nguyễn, đỡ phải nghĩ ngợi chuyện đời vốn vui ít, buồn nhiều.
Sống cảnh đời cô độc, không vợ không con, không họ hàng thân thích, Nguyễn đă quen dần với cái cô độc, tĩnh mịch của tâm hồn. Có lúc chàng cũng nghĩ đến chuyện ở chung với một người bạn nào đó, chia nhau chút tiền điện, tiền nước hằng tháng, nhưng chàng lại vội thôi ngay, v́ chỉ sợ sẽ đánh mất cái tự do được yên tĩnh sống một ḿnh. Có khi chàng tự chế giễu ḿnh, “ḷng ḿnh c̣n không hiểu nổi huống chi ḷng người”. Đây chỉ là lối an ủi của người sống mà không biết rằng ḿnh đang sống, đau mà cố quên rằng ḷng ḿnh đang đau.
Năm nay tự nhiên Nguyễn có ư định cần phải thay đổi một cái ǵ, khi nh́n những chậu cây chàng trồng trước cửa. Hai cây thông đất khỏe mạnh tươi tốt, bất chấp sự thay đổi của thời tiết, mấy gị phong lan đang trổ hoa rất đẹp dù không được tưới tắm bao nhiêu. Giống này rất lạ, không ưa nước, Nguyễn tưởng sự chăm sóc sơ sài của ḿnh th́ chẳng hoa nào sống được, vậy mà giờ này nó vẫn đơm hoa. Riêng cây quất nom có vẻ cỗi, cách đây bốn năm cũng vào dịp Xuân về, vợ chồng người bạn đă mang tặng chàng, với nhă ư đem cái sung túc, xum xuê, tươi thắm của cây cỏ để chàng khỏa lấp phần nào nỗi hiu quạnh. Hai năm đầu chàng c̣n chăm tưới bón, nhưng đến mùa Xuân thứ ba chỉ c̣n lác đác dăm quả vàng óng trên cành cây xơ xác cằn cỗi, nh́n rơ mà phát chán. Nắng hè hừng hực rồi mùa đông giá rét đă cướp dần sinh lực của cây, như người con gái chỉ vui có một mùa cưới, rồi th́ cũng quắt quay với những tất bật của đời.
Dạo này tự nhiên Nguyễn hay có những nỗi buồn vô cớ, đến nỗi chểnh mảng cả việc săn sóc cây cỏ. Mỗi độ Xuân về, Nguyễn lại nghe ḷng ḿnh ch́m ngập trong một nỗi buồn không đâu. Lắm khi chàng nh́n đăm đăm vào một chiếc lá xanh, nh́n để mà nh́n chứ hồn chàng dường như đă gửi vào một nơi chốn rất xa xăm, có thể là một khoảnh đời trong dĩ văng. Ở đấy biết bao kỷ niệm buồn vui lẫn lộn, muốn thoát ra rồi lại muốn quay về, khi con người đến lúc sống bằng những hồi tưởng dĩ văng. Nh́n hoa, nh́n lá, lắm khi Nguyễn đă ngậm ngùi nh́n rơ mối tương quan giữa con người và cây cỏ, mới ngày nào tóc c̣n xanh mà nay đă sợi đen sợi trắng, mắt đă bớt phần tinh anh, đuôi mắt th́ hệt như một chiếc lá héo. Không có ǵ chống chỏi nổi với thời gian, sự luân chuyển của vũ trụ vẫn quay đều, Nguyễn nghe như đời dần dần ngắn lại.
Đêm nay, đêm cuối năm. Dù chỉ có một ḿnh, Nguyễn vẫn có thói quen bày biện chút bánh trái để cúng Ông Bà. Trên chiếc bàn con là tấm ảnh của cha mẹ chàng đă ố vàng với thời gian, tấm h́nh duy nhất c̣n lại mà chàng nâng niu ǵn giữ, từ khi gom góp mớ hành trang xuống tàu quyết thoát ra miền quê hương khốn khổ. Trong cái đêm ngày cùng tháng tận, mùi nhang khói lăng đăng trong không gian, ḷng chàng lại chập chùng với biết bao kỷ niệm buồn vui, rất nhiều lần Nguyễn nghe như có tiếng sụt sùi của những giọt nước mắt, chảy ngược vào tim khiến chàng xúc động đến run rẩy.
Nguyễn mở hé cánh cửa kính, một làn hơi mát lạnh từ bên ngoài ùa vào căn pḥng vắng, không phải thứ gió lạnh giữa đêm Xuân, mà nếu nghĩ ngợi thêm chàng cứ ngỡ đó là cái dịu dàng của dáng Xuân, đang rón rén bước vào, quấn lấy chàng trong một cảm giác kỳ thú. Đêm dịu dàng vô cùng, dưới sân cây hoa đào cũng đang rung rinh những nụ hoa mới nở dưới đêm sương, Nguyễn h́nh dung ra cây cỏ cũng đang nín thở để tận hưởng chút êm ái của đêm giao mùa.
Tự nhiên Nguyễn lại muốn nghe một vài bản nhạc Xuân quen thuộc trong một đêm tuyệt vời như đêm nay. Lâu lắm rồi, năm nào cũng đón Tết một ḿnh, chàng có bao giờ lại có được cái êm ả như vậy. Chàng mở nhạc rồi lười biếng thả ḿnh trên chiếc “sofa” ngoài pḥng khách, nhắm mắt lại để tận hưởng những âm thanh dặt d́u trong đêm vắng. Trong lúc mơ màng thả hồn với suối nhạc êm đềm, Nguyễn mơ hồ nghe như có tiếng bước chân ngoài hành lang, tiếng lá hoa ŕ rào từ mấy chậu hoa, rồi giọng ngọt ngào của ai đó gọi tên ḿnh, ngay khi ấy bóng một phụ nữ đă xuất hiện trước khung cửa. . .
Nàng mặc chiếc áo vàng, màu vàng tươi thắm làm cho khuôn mặt ửng hồng, nụ cười rạng rỡ trên đôi môi phơn phớt hồng và từ nơi nàng toát ra mùi hương của hoa cỏ, rất thanh khiết. Chưa bao giờ Nguyễn thấy một vẻ đẹp nào thanh lịch hơn, không phải nét ngây thơ nũng nịu của một cô gái mới lớn, cũng không son phấn lả lơi mời gọi của một ả giang hồ. Từ nơi nàng toát ra một vẻ là lạ khiến chàng phải kính nể. Nàng lên tiếng, âm thanh cao và trong trẻo:
“Đêm Xuân, đến thăm chủ nhân lúc này thật là đường đột, mong ông vui ḷng thứ lỗi. Gần gũi đây mà mấy độ Xuân về, không chia xẻ được nỗi niềm với người cùng quê ḷng thật là áy náy. Thôi th́ mỗi năm có một mùa, một mùa có một ngày như đêm nay, ông cho phép th́ tôi xin được vào đàm đạo mấy lời.”
Nguyễn thấy thật là lạ lùng, tuy vậy chàng cũng vẫn giơ tay lịch sự mời khách, cố moi óc để nhớ xem quanh đây có ai giống nàng, mà nếu có th́ chàng cũng chẳng biết, v́ ngày nào cũng đi làm từ sáng tinh mơ, chiều về tưới cây qua quưt rồi lại chúi đầu vào đọc sách. Khu chung cư lẫn lộn dân tứ xứ, lâu nay cũng thấy có nhiều người Việt dọn đến rồi dọn đi, Nguyễn cũng chẳng quan tâm. Sự xuất hiện của người thiếu phụ áo vàng trong đêm nay làm chàng ngạc nhiên, vừa ngạc nhiên lại vừa thích thú. Hay nàng chỉ là một hồn ma, sự gặp gỡ một bóng ma đẹp trong đêm nay chẳng thích thú lắm sao!
Nguyễn rót trà mời khách, b́nh trà cúng giao thừa vẫn c̣n ấm, chủ khách nh́n nhau bỡ ngỡ. Chàng khách sáo mở lời:
“Thật quư hóa quá! Mấy năm nhà cửa vắng vẻ v́ chỉ có một ḿnh, nay có khách đến thăm, lại là một giai nhân, năm nay chắc may nhiều hơn rủi.”
Thiếu phụ cũng cười, trông nàng thật có duyên, sắc áo vàng như rạng rỡ theo nụ cười của giai nhân, khiến nàng bội phần kiều diễm, tuy vậy người đối diện lại vẫn không dám buông lời bất nhă.
“Cám ơn ông đă quá khen. Trong pḥng này ấm quá, nào nhang thơm, nào trà ngon, chủ nhân thật là tươm tất. Mùa Đông đă qua, năm nay Xuân về tiết trời ấm áp, người người cây cỏ cùng rạo rực đón Xuân sang. Riêng chủ nhân, sang năm mới phải t́m một bóng hồng cho vui nhà, vui cửa.”
Nói xong, nàng nh́n Nguyễn ư nhị khiến chàng bỗng dưng nghe ḷng ḿnh xao xuyến. Chàng thở nhẹ:
“Không dấu ǵ cô, từ ngày sang đây đời sất bất xang bang nên chưa dám nghĩ đến chuyện vợ con. Bây giờ đă qua đi tuổi ấy, ngoảnh lại thấy ḿnh đă già lại càng không dám nghĩ. Thôi th́ “lần lữa ngày qua tháng lại qua”, riêng tôi lại có nỗi niềm riêng, biết ai là người tri kỷ?”
Thiếu phụ nâng tách trà nhấp giọng, thanh âm lắng xuống bùi ngùi:
“Biết ông đă mấy năm mà không chia xẻ được
thật là đáng tiếc. Chúng ta cùng gốc gác trời Nam, v́ “tai trời ách nước” mà
phải bỏ nước ra đi, mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau nhưng cũng đồng cảnh
ngộ, lưu lạc nơi xứ lạ quê người. Qua xứ này, khác biệt từ văn hóa cho tới phong
thổ, cây cỏ c̣n héo hắt huống chi con người. Sẵn đây cũng kể ông nghe, tôi được
một người Việt
Nguyễn nghe ḷng dạt dào xúc cảm. Tâm sự của người phụ nữ áo vàng cũng giống như tâm sự của chàng, ngoài chuyện t́nh cảm riêng tư th́ vẫn mang một nỗi niềm chung, mang kiếp sống tha hương nơi xứ lạ. Nguyễn thổ lộ, tự nhiên sao đêm nay chàng lại đem nỗi ḷng của ḿnh kể cho người khác nghe, trong khi tính chàng vô cùng kín đáo:
“Cũng chẳng ai muốn bỏ quê hương mà đi, thưa cô, dù có phải vất vả v́ miếng cơm manh áo. Sang bên này, tuy có được hít thở không khí tự do, nhưng đổi lại cũng mất mát khá nhiều. Tuổi thanh xuân và t́nh yêu của tôi đă mất theo những tháng năm tù tội, rồi sau đó dù ở trong hay ngoài ṿng tù tội, tôi vẫn bị ngột ngạt trong cái không khí nặng nề của sự nghi kỵ. Hơn nữa vợ tôi. . .”
Nguyễn im lặng thở dài. Chàng tự hỏi không biết có nên nói ra những điều này không? Người phụ nữ vẫn im lặng nh́n chàng chờ đợi. Nguyễn tiếp:
“Nàng gần giống như cô, cũng hay mặc màu áo lụa vàng mỗi độ Xuân về. Xin lỗi cô nhé! Đây chỉ là sự trùng hợp khi đêm nay cô đến đây với màu áo vàng của nàng năm xưa, thuở tôi c̣n là một người lính. Nay coi như đă hết, có lẽ nàng đă thay mấy lần áo như hoa nở mấy lần hoa, nàng c̣n trẻ quá làm sao chờ đợi được. Tôi không hề trách nàng dù từ đấy đời tôi không c̣n có mùa Xuân, sống lêu bêu như cây cỏ, có lẽ cái số của ḿnh đă vậy, không thay đổi được. Đời lại không lối thoát, tôi muốn ḥa nhập vào xă hội để sống như một người b́nh thường, nhưng xă hội lại không chấp nhận ḿnh, v́ thế chỉ có một cách là thoát ra thôi cô ạ.”
Thiếu phụ cúi đầu lặng lẽ, nhưng trong mắt nàng đă rưng rưng hai hạt lệ:
“Tội nghiệp ông, sao đời buồn thế ông nhỉ? Bao nhiêu năm nh́n ông thui thủi trong căn nhà này, tôi cũng nghĩ ông có tâm sự ǵ đó nhưng không tiện hỏi. . .”
Nguyễn gật đầu. Chàng rót thêm trà vào tách để nén xúc động:
“Thế là tôi vượt biên. Bao nhiêu ngày sóng gió, đói khát trên biển, cuối cùng cũng đến được nơi đây. Xă hội này mở cửa cho tôi bước vào, mười năm qua mà cũng chẳng làm được ǵ. Cuộc đời th́ vẫn những con người bon chen, đố kỵ, tâm hồn nhiều mất mát khiến tôi chả thiết tha ǵ nữa, co rút lại trong cái vỏ ốc cô đơn của ḿnh, măi rồi không muốn ḥa nhập với bên ngoài, dù biết là ḿnh vẫn sống, vẫn ăn, vẫn thở. Đêm nay cô đến đây, có ḷng chia xẻ cái vui của ngày đầu Xuân, tôi vô cùng cảm kích. Sẵn đây cũng xin được hỏi, chắc là cô cũng ở gần đâu đây?”
Thiếu phụ áo vàng nở nụ cười kín đáo, vẻ bí mật:
“Vâng, thưa ông, rất gần nữa là khác. Ông có biết mà dường như không biết, v́ tâm hồn ông đă gửi tận đâu đâu. Tôi có cảm tưởng ông nh́n mà không nh́n, thờ ơ với tất cả, ông làm cho có chuyện chứ chẳng thiết tha ǵ, bởi vậy dù có muốn chia xẻ điều ǵ cũng ngại ngần không tỏ được.”
Giọng nàng ra chiều hờn giỗi, c̣n Nguyễn lại ngạc nhiên quá sức:
“Thực thế hở cô? Lâu nay tôi cứ tưởng chẳng ai chú ư đến ḿnh nữa, không ngờ đă phụ một tấm ḷng, cô bỏ qua nhé!”
Giọng nàng thật dịu dàng, nửa như trách móc, nửa như ủi an:
“Bởi vậy có những việc ông làm cho người khác ông cũng không để ư làm như thế để làm ǵ, ông không lắng nghe lời th́ thầm giao cảm giữa đôi bên, th́ làm sao thấy được niềm vui giữa người cho kẻ nhận. Lắm khi ông lại tạo cho ḿnh rất nhiều ngộ nhận, ích kỷ, vô t́nh, lănh đạm, hay có khi người ta cho ông là một kẻ kiêu căng, khối người đă nghĩ về ông như thế. Riêng tôi th́ tôi hiểu, bản thân ông là thiện, không hề làm hại ai, nhưng sao không mở tấm ḷng ḿnh ra cho đời bớt khổ, cứ phong tỏa lấy ḿnh để rồi chán ngán một ḿnh, cửa cứ đóng th́ làm sao ai mở được.”
Nghe những lời nàng nói, những nhận xét của nàng chính xác đến nỗi Nguyễn phải giật ḿnh. Quái lạ! Người đàn bà này là ai sao có thể hiểu chàng thấu đáo, cặn kẽ đến thế. Tự nhiên chàng ao ước, giá ḿnh có một người bạn đường đáng yêu như vậy th́ dẫu chết cũng cam ḷng. Có tới hai mươi năm rồi, từ lúc vợ chàng bỏ đi, mới đầu Nguyễn thấy ḷng đau đớn, tái tê rồi lạnh lẽo hẳn, đối với chàng từ lúc ấy, đàn bà chỉ là sự đùa cợt, thoáng chút vui cho đời bớt phần tẻ lạnh, không thể biểu hiện cho điều ǵ cao cả. Sự xuất hiện đột ngột của người thiếu phụ áo vàng đêm nay, khiến chàng hiểu ḿnh đă khép kín ḷng ḿnh trong hoang tàn, đổ nát, tối tăm. Thiếu phụ lại nói:
“Ông Nguyễn ạ, có lẽ ông phải dẹp bỏ mọi thành kiến với phụ nữ và cả với cuộc đời nữa. Tất cả mọi người đều có giá trị như nhau, mỗi người là một đơn vị trong muôn ngàn đơn vị mà Thượng Đế đă tạo nên, ta chẳng nên tự tôn mặc cảm hay tự ty mặc cảm. Nếu không có số 0 làm sao 1 lại trở nên 10, cái này bổ khuyết cho cái kia là vậy. Ông Nguyễn nghĩ xem, nếu không có người đổ rác, làm ǵ có sự sạch sẽ để có một môi sinh tốt đẹp cho người khác hưởng. Ngay cả các triết thuyết của các bậc cao nhân, cũng trở thành số 0 nếu nó không được cái đám đông của số 0 kia hưởng ứng. Chúng ta cứ ḷng ṿng ở những cái tầm thường nhất, để thấy rằng chẳng có ǵ là tầm thường cả, phải không ông Nguyễn?”
Nguyễn chỉ im lặng lắng nghe, khẽ liếc nh́n nàng chờ đợi. Dáng vẻ của nàng trang trọng tuyệt vời, mà mỗi lời nói lại vô cùng khúc triết:
“Tôi hiểu ông v́ giữa ông và tôi có những
cảm nhận giống nhau, tâm cảm th́ dường như đồng nhất, nhưng quan niệm sống của
mỗi người lại hơi khác. Cây cỏ mọc ở phương
Nguyễn ngạc nhiên đến thán phục. Những lời người phụ nữ vừa nói ra có một sức thuyết phục mạnh mẽ, khiến chàng cũng thấy ḿnh cần thay đổi cái nh́n, cũng như những tư duy về cuộc sống xung quanh. Chàng tỏ vẻ bối rối:
“Vậy mà bấy lâu nay tôi đă khổ sở với nỗi cô đơn của ḿnh, nếu không có cuộc gặp gỡ đêm nay, biết bao giờ tôi mới t́m lại được niềm vui của tâm hồn. Không biết th́ thôi, biết rồi thỉnh thoảng mời cô tới đây cùng đàm đạo chuyện văn chương, sách vở. . . “
Nguyễn nói với tất cả tấm ḷng thành thật của ḿnh khiến người phụ nữ áo vàng cũng bùi ngùi xúc động:
“Tôi không biết nói với ông thế nào, nếu cơ duyên c̣n gặp lại th́ đó là một điều vui, nhưng nếu không c̣n gặp nhau nữa th́ tôi vẫn luôn luôn nhớ đến ông. C̣n phải cảm ơn ông nữa là khác, như mặc chiếc áo đẹp phải cảm ơn người thợ dệt, người này mang hạnh phúc đến cho người kia, đó là chân lư của lẽ sống. Ngày nào ḿnh c̣n làm được điều ǵ tốt đẹp ta cứ làm, không mặc cảm ḿnh là người hèn kém hay thừa thăi trong xă hội. Giống như đêm nay, coi như chúng ta chưa biết nhau, vậy mà tôi vẫn đến đây, để chúng ta cùng có một đêm Xuân đầy ư nghĩa.”
Nguyễn chỉ thấy ngỡ ngàng mà không hiểu nàng nói ǵ. Người thiếu phụ áo vàng đứng dậy, khoát một cử chỉ tạ từ, giọng nàng lại cất lên trong vắt, âm thanh tươi vui như tiếng hót của một loài chim:
“Xuân về, mong ông t́m được niềm vui cho tâm hồn, nhớ chia lại niềm vui ấy cho mọi người và mọi loài ông Nguyễn nhé!”
Nguyễn chưa kịp nói ǵ th́ bóng nàng đă thoắt ra cửa, tan dần trong màn sương trắng đục như sữa. Trời đă ưng ửng sáng, tiếng chim hót líu lo ngoài hiên làm chàng tỉnh giấc, th́ ra chàng vừa trải qua một giấc mộng. Nguyễn thấy tiếc ngẩn ngơ, dường như hương thơm của người phụ nữ áo vàng c̣n vướng vít đâu đây.
Nguyễn pha một b́nh trà ngon cho buổi sáng
đầu Xuân, tách trà thơm như càng ư vị với h́nh ảnh giai nhân trong giấc chiêm
bao. Chàng mở cửa bước ra hiên, cây cỏ sau một đêm Xuân bừng bừng sức sống, nắng
vàng đă lóng lánh trên những giọt sương đêm. Lạ thay! Nguyễn chợt nh́n thấy
những lộc non đơm đầy trên cành quất xác xơ, bao nhiêu nụ trắng đang nở hoa, tỏa
mùi thơm bát ngát. Chàng nâng nhẹ một nhánh cây, trên ấy c̣n sót lại một quả
quất vàng từ mùa năm trước. Bỗng một làn gió Xuân làm run nhẹ những chiếc lá non
trên tay chàng, trong một thoáng bâng khuâng, Nguyễn có cảm tưởng người thiếu
phụ áo vàng chính là hồn cây quất trời
NGUYÊN NHUNG