ĐỜI NHIỀU GIẢ DỐI

 

Ở Hàng Châu có người bán các thứ quả cam, khéo để dành lâu mà không ủng, vỏ vẫn đỏ hồng, trông đẹp như vàng, như ngọc. Người đó đem ra chợ bán, giá đắc mà người ta tranh nhau mua. Ta cũng mua một quả. Đem về bóc ra hơi xông lên mũi mùi xác như bông nát. Ta liền trở lại chợ hỏi người bán cam:

- Anh bán cam cho người ta để làm của cúng lễ, đăi tân khách hay là chỉ làm cho choáng bề ngoài để đánh lừa người ta?

Tệ thật! Anh giả dối lắm!

Người bán cam cười nói:

- Tôi làm nghề này đă lâu để kiếm tiền nuôi thân. Tôi bán, người ta mua chẳng ai nói ǵ, chỉ có ông kêu ca! Thiên hạ giả dối nhiều chẳng phải ǵ một ḿnh tôi? Ông thật không chịu nghĩ đến nơi... Này thử xem người đeo hổ phù, hùng dũng trông ra dáng quan vơ lắm, kỳ thực có giỏi được như Tôn Tẫn, Ngô Khởi không? Người đội mũ cao đóng đai dài đường hoàng trông ra dáng quan văn lắm, kỳ thực có giỏi được như Y Đoan, Cao Dao không? Giặc nổi không biết dẹp, dân khổ không biết cứu, quan lại tham không biết trừng trị, pháp độ hỏng nát không biết sửa đổi, ngồi không ăn lương không biết xấu hổ. Thế mà lúc ngồi công đường, đi ngựa, uống rượu ngon, ăn của quư, oai vệ hách dịch vô cùng!...Đó là bề ngoài chẳng như vàng, như ngọc mà bề trong chẳng như bông nát là ǵ? Ông không chịu xét những hạng người ấy mà đi xét quả cam của tôi!

Ta nghe nói nín lặng, không trả lời được ra làm sao. Ta nghĩ người ấy nói có giọng khôi hài. Dễ chừng người ấy ghét kẻ gian tà, giận phường thế tục mới thác ra chuyện bán cam để dạy người đời chăng?
 

 

Trở lại trang chánh