THI:
LÝ
chánh lời chơn độ thế cùng,
THÁI
bình mưu cuộc cọng hòa chung,
BẠCH
minh Thánh-Ðức phân rành rẽ,
Ngự
bút dạy khuyên thế
sự tùng.
*
* *
Khuyên
nhủ tài hoa một ít lời,
Nhơn
từ chơn lý rõ lần ôi,
Tài
tình học Ðạo khuyên dìu thế,
Ðức
hạnh giồi trau rán cứu đời,
Rước
khách khổ nàn về cựu vị,
Ðộ
người mê muội thoát trần vơi,
Biết
đường chơn giác đừng lơi dạ,
Phổ
tế quần sanh đặng thảnh thơi.
BÀI:
Thảnh thơi đề bút nhắn lời,
KIM-TINH
THÁI-BẠCH mấy lời dạy khuyên.
Nầy bớ khách trần duyên oan
trái,
Hỡi người đời biết phải
biết lo,
Hạ-Nguơn gặp Bát-Nhã đò,
Chèo
bơi cứu thế lần dò mới nên.
Ðời là chốn ghi tên hào kiệt,
Ðạo vốn nơi cứu thiệt
linh-căn,
Sanh trong cuộc thế nhọc nhằn,
Người
cao kẻ thấp đâu bằng được ru.
Kìa Tạo-Hóa chuyển phù vạn
vật,
Nọ kiền-khôn bao phất chung
quanh,
Cảnh đời mây áng thanh thanh,
Ngồi
suy nghĩ đến lộn quanh gan vàng.
Cánh chim quạt chứa chan trên
gió,
Kỳ cá bơi trong rọ dưới ao,
Tiếng sầu quyên nỗi thanh thao,
Ðờn
khe ai-oán, nước chào khách Tiên.
Cảnh thâm thẩm muôn phiền bên
dạ,
Biết làm sao cho thỏa lòng nầy,
Nhìn tiều phu đứng cốt cây,
Cây
to quá lớn búa nầy nhỏ thay.
Giọng ngư phủ canh dài réo rắt,
Tiếng gà khuya thẻo thắt thức
người,
Ðàn chim đương tỉnh giấc cười,
Líu
lo trên cội thương người dưới cây.
Ấy là khách cầm đài thức
trí,
Ngồi dựa hiên suy nghĩ cuộc
đời,
Thiết tha sóng dập gió dồi,
Bèo
mây man mác nổi trôi giữa giòng.
Người quảy gánh thong dong trên
lộ,
Kẻ nông phu lao khổ dưới triền,
Người đang đau đớn thảm
phiền,
Kẻ
đang bận bịu nợ duyên chia tình.
Người quân-tử càng nhìn càng
trách,
Trách làm sao trêu khách lắm
ôi,
Thà không biết được cơ
đời,
Hơn
là rõ đặng khôn lời tỏ phân.
Trong cảnh tục muôn phần thảm
lụy,
Trí đã toan suy nghĩ đã cùng,
Dường như gió tạt cành
thung,
Tỷ
nào trống đổ thì-thùng tan canh.
Thức giấc mộng nghĩ mình mà
ngán,
Ngán thay cho trong đám nhơn
sanh,
Lừa chơn đến cửa tu hành,
Mượn
cam lộ uống giải thành nghiệt oan.
Chịu khổ hạnh đèn nhang bái
lạy,
Chẳng nệ thân trai gái rau tương,
Mùi thiền quen với mùi hương,
Ðã
lâu mới rõ bước đường ra sao.
Xem Kinh kệ ngán ngao vì thế,
Gặp khổ thân giọt lệ khôn
cầm,
Trải qua đã bấy nhiêu năm,
Mà
chưa rõ đặng lao tâm bao giờ.
Khó nhọc thân tri cơ mới biện,
Chừng hiểu ra hiển hiện giả
thay,
Bây chừ mới rõ vắn dài,
Mà
xem biết mấy đắng cay ngỡ ngàng.
Tiếng chuông sớm chứa chan tâm
trí,
Giọng Kinh khuya rền rỉ lòng sầu,
Quyết mình lánh chốn bể dâu,
Lựa
nơi thanh tịnh đặng hầu dưỡng an.
Lòng đã định nương thoàn tế
độ,
Ép thân vào khuôn khổ qui điều,
Buộc mình lãnh lấy trăm chiều,
Lòng
canh cánh nhớ những điều thiệt hư.
Trải qua cuộc có dư cay đắng,
Ðã lắm lần tâm chẳng đặng
yên,
Học hành kinh sám cửa thiền,
Tìm
ra lý Ðạo chơn truyền mới nghe.
Lòng những mảng dặt dè trau
sửa,
Ðã hằng lo từ bửa kệ kinh,
Vén an màn kín vô minh,
Mới
tường lý Ðạo nay mình mới thông.
Nhớ lại lúc trong vòng mê
muội,
Biết bao điều lầm lủi sái
đường,
Ðã nhiều sự quấy trần dương,
Làm
cho khổ hại đau thương tinh thần.
Vừa tỉnh giấc mộng trần hiểu
Ðạo,
Bóng thiều quang đã bảo mấy
thu,
Sen tàn cúc trổ công phu,
Mai
sầu liễu úa đường tu chưa thành.
Lại lẫn sự lợi danh trong Ðạo,
Hằng không điều thuận thảo
cùng nhau,
Lòng nầy mến Ðạo mà đau,
Hỏi
ai có biết thấp cao cho lòng?
Kìa đảnh núi chập chồng vọi
vọi,
Ðá xây nên mới gọi rằng
cao,
Nếu không đá chất làm sao,
Trên
đè dưới chịu mà cao đến đều.
Xét biết đặng lý yêu vạn
loại,
Tìm ra điều quấy phải kim ngân,
Hổ cho người đứng trong trần,
Không
hòa thì có bằng phần đá chăng?
Thời gian chuyển trong lằng võ-trụ,
Mới đây mà tính đủ mấy năm,
Ðường chơn lý thật cao sâu,
Khổ
thân nhiều nỗi mới cầm được đây.
Bực tài trí thế nầy lắm nhọc,
Hằng thông minh hay học cuộc
đời,
Dầu cho tài đức tuyệt vời,
Cũng
nhờ từng trải nhiều đời mới nên.
Sự đau khổ tạo nên chí sĩ,
Chữ khó khăn để ký hiền
tài,
Phong trần có phận miệt mài,
Càng
cay đắng lắm mới hay phong trần.
Tìm cho rõ tinh thần đạo-đức,
Thấy nhơn tình có được chánh
chơn,
Ngán đời vì chỗ thua hơn,
Kìa
đời gian trá lòng nhơn chẳng còn.
Mới ẩn dạng vào non tu kỷ,
Hay ở đời cũng tỷ người
ngu,
Mặc ai chác oán gây thù,
Lòng
nầy yên tịnh công phu tu hành.
Ðặng vậy chẳng hổ danh đạo-đức,
Nhưng người ôi! rán sức hiểu
lời,
Ta khuyên hết cả người đời,
Không
làm ắt cũng lý Trời định phân.
Nhưng phải rán ân cần làm
phải,
Chớ gọi mình giả dạy không
làm,
Thì đời mình chẳng đặng
kham,
Hóa
ra vô dụng khó làm đặng chi.
Biết chơn lý nghĩ suy thế thái,
Tìm mối manh chủng loại nhơn tình,
Thương đời giữa chốn ngục
hình,
Lo
phương tế độ tận tình chẳng sai.
Biết chư sĩ chương đài thi hội,
Cuộc truy hoan đã gội lắm điều,
Chán lòng nhơn loại đã nhiều,
Mà
tâm từ ái vừa xiêu đó là.
Trách những kẻ cậy ma nói
Phật,
Lợi dụng đời gầy vật tư
riêng,
Xét đời tâm lại não phiền,
Thà
cam phận dốt ngồi yên cho rồi.
Vậy cũng phải người ôi khá
nghĩ,
Nghĩ cho cùng chung thỉ với nào,
Cây rừng phải có thấp cao,
Một
cây mà biết làm sao nên rừng.
Người cõi tạm cũng chưng như
thế,
Kẻ phàm trần hay kế lắm mưu,
Xấu nhiều dở tốt lắm tày,
Bởi
gây nghiệp chướng lại vay khổ sầu.
Xét cho kỷ thâm bâu lụy hạ,
Thương cho đời mà xá cho thân,
Thảm thay cái nợ phong trần,
Quyết
đem đạo-đức tinh thần cứu nguy.
Thà liều mạng đặng tri giải
nạn,
Nạn nhơn sanh cho cạn mới mầu,
Thân người phải chịu dãi dầu,
Cũng
vui với Ðạo cũng ân với đời.
Thế mới gọi thức thời nghĩa
vụ,
Chẳng vì thân mà phụ linh tàn,
Xá thân người hiểu rõ ràng,
Trong
khuôn Tạo-Hóa muôn ngàn luật phê.
Hiểu cạn lý vấn đề quân-tử,
Rõ cùng lời tự xử cho mình,
Những điều học đặng vào
minh,
Là
Trời bố hóa cứu sinh cho đời.
Không phải học để nuôi con vợ,
Hay là làm lở vở nước nhà,
Tài lành phải biết xét xa,
Làm
sao dân chúng âu ca thái bình.
Người quân tử tận tình với
Ðạo,
Rán gia tâm hoài bảo cuộc
đời,
Cũng như thân ở giữa vời,
Ðường
xa gánh nặng hát chơi giải buồn.
Cảnh nguy khổ vai tuồng phải chịu,
Thân linh đinh ai hiểu cho mình,
Nhưng mà dầu cuộc đao binh,
Vào
sanh ra tử nở nhìn mắt ngơ.
Người thấp thỏi đang chờ học
hỏi,
Kẻ đớn đau đang gọi cứu
tinh,
Học thông há để giữ mình,
Nở
nào đứng ngó ngồi nhìn cho yên.
Bớ quân tử hữu duyên ngộ
Ðạo,
Hỡi thanh niên được thạo lý
chơn,
Dẹp lòng thảm trạng muôn hờn,
Rán
ra chí cả khảy đờn cứu dân.
Thoát nơi bể khổ hồng trần.....
THI:
Trần
cuộc phải tìm lý chánh sâu,
Học
cho hết học mới là cao,
Cả
kêu cảnh tỉnh người quân tử,
Tiếng
giục khuyên lơn kẻ kiệt hào.
Thế
sự khó phân cơn ấm lạnh,
Tuồng
đời khôn tính lúc thân đau,
Hễ
là quân tử khuyên lo trọn,
Trọn
phận cứu nhơn mới kiệt hào.
