Thi
:
Mỏng
manh nhưng cũng rán lần đi,
Bươn
bước cùng ai một hội kỳ,
Kỹ-nghệ
khéo tay luôn học thuật,
Ðức
tài trổ mặt khá bôn phi.
Non
sông gánh vác thân chi nệ,
Ðồng
chủng dìu nương phận quản gì,
Xã-hội
trông nhờ tay liệt nữ,
Quần
thoa theo bén gót nam nhi.
Bài:
Kiền khôn tinh nguyệt chói lòa,
Soi
đường khổ sở dắt ra an bường.
Giọt tuyết điểm làn sương rải
rác,
Hạ bút thần lưu loát văn chương,
Dạy khuyên nữ giới hùng cường,
Liễu
bồ nên cũng sánh dường nam nhi.
Hoa đương thắm cực kỳ huê
lệ,
Vẻ yêu kiều nề nếp dung hòa,
Cũng Miêu-Vệ cũng nước nhà,
Cũng
dòng Hồng-Lạc cũng là trâm anh.
Cũng tài nữ ngăn thành trấn
ải,
Cũng nết na nhưng phải tự cường,
Kìa như gái nhị Trưng-Vương,
Cũng
là liễu yếu đâu nhường chàng Tô.
Cũng cung kiếm đuổi xô binh mã,
Kiếp hồng nhan đâu xóa bỏ đành,
Vì xã-hội dám hy sinh,
Càng
đem giá trị của mình nâng cao.
Nay gặp phải phong trào tân tiến,
Gió thoạt đưa văn hiến phai
lần,
Dấu xưa tích cũ tiêu tan,
Xem
càng thêm chán, ngó càng thêm đau.
Nào lầu các đủ màu chen lấn,
Nào môi son má phấn vẽ vời,
Lịch xinh sắc nước hương trời,
Ðể
cho sa đắm vào nơi vực đầm.
Nếu chẳng biết suy tầm đạo
nghĩa,
Phải tiêu tan hồn vía quốc dân,
Kiếp xuân đâu có mấy lần,
Tuổi
xuân sớm vội bán xuân khóc tàn.
Kìa những hạng buôn hương bán
phấn,
Chốn phồn hoa chen lấn sắc tài,
Tiếng đồng khua vẳng bên tai,
Tiết
trinh không giữ, lại bày gió trăng.
Chớ rằng: tại kiếp căn số
phận,
Nào đâu là mệnh vận phù
sinh,
Tại mình muốn buộc lấy mình,
Hỏng
hư tấm phận gập ghình thân sanh.
Khách Tống-Ngọc Trường-Khanh
nô nức,
Mặc dầu ai giành giựt đóa
hoa,
Một thân muốn dựa muôn nhà,
Cánh
bèo tan tác, cánh hoa rã bèn.
Trông xã-hội hư hèn thêm tủi,
Ngòi quang minh khuyên cổi lốt
nhơ,
Tuyết trong giá lạnh như tờ,
Chận
gài then ngọc, ngăn ngừa bướm ong.
Ðường đạo đức dày công
trau luyện,
Vẻ nghi phong rỡ tiếng quần hồng,
Cũng phần tử với non sông,
Nhúng
tay xã-hội kềm lòng trung trinh.
Gái tiết hạnh trau mình nên
giá,
Gương sáng soi, nêu cả đồng
bào,
Nghĩa nhân giữ trước gìn
sau,
Ðem
tài thục nữ đượm màu non sông.
Chuyên học tập những công
nghệ nghiệp,
Ðem tài mình giao tiếp cùng
nhau,
Ra tay lập chí nữ hào,
Nước
non Âu-Lạc phong trào đỡ nâng.
Việc phải, phải đem thân gánh
vác,
Ðừng sụt sè e-ấp yếu hèn,
Bởi xưa rẻ rúng thuyền quyên,
Nam
quyền áp bách bị chuyên chế hoài.
Nay phong trào đổi xoay qui cũ,
Ðem đức tài liệt nữ treo gương,
Ðỡ nâng xã-hội cột rường,
Phá
tan thành kiến dẫn đường văn minh.
Phải trau chuốt lấy mình trong
sạch,
Còn lo chi áp bách nam quyền,
Phần nhiều nữ giới ngu hèn,
Bởi
chưng thiếu học khó nên đặng mà.
Còn đặng chút vinh hoa phú quí,
Tánh kiêu căng lại bỉ chị em,
Học khôn mình biết lấy mình,
Ủy
chê kẻ khó, quên tình đồng hương.
Một xã-hội chia đường phân
ngõ,
Vinh thời hơn mà khó thời
thua,
Xót thay trong đám liễu bồ,
Chẳng
thương đồng chủng lại ưa trọng mình.
Khó phải chịu thưa trình lòn
cúi,
Giàu không thương còn lại cười
gay,
Quần thoa ai cũng như ai,
Thôi
thời người ấy, kẻ vầy thời thôi.
Hỡi chủng tộc giống nòi Hồng-Lạc,
Vinh cùng nhau lưu lạc có nhau,
Dắt nhau kẻ trước người
sau,
Thấp
nhau đồng thấp, cao nhau cao đồng.
Nòi giống cũ bị giòng trụy
lạc,
Ta văn minh phải thoát lưới
lồng,
Sang đỡ hèn, biết chỉ không,
Kẻ
hay giúp dỡ, người khôn dạy khờ.
Ðoàn nữ-giới thuở giờ
mai một,
Chê má hồng tha thướt không
màng,
Chẳng cho chung gánh giang-san,
Dần
dần tệ tục tràn lan ra ngoài.
Thấy cũ kỷ chán thay thế sự,
Chịu nhỏ nhen nhi nữ sụt sè,
Lần lần tập quán vụng về,
Thông
minh thì ít, u mê lại nhiều.
Nhìn nhân vật trớ trêu mà
chán,
Lấy tinh thần khuyên bạn tỉnh
tâm,
Tỉnh tâm lánh nẽo lạc lầm,
Chuyên
cần nghệ nghiệp học tầm điều hay.
Học cho biết tương lai mọi sự,
Học cho thông lịch sử Thánh-Hiền,
Học trau nết gái phải duyên,
Học
thông Tứ-đức, học thuyên Tam-tùng.
Học cho biết nội dung gia-đạo,
Học cho hay chỉ bảo chị em,
Học khôn bỏ tánh đê hèn,
Học
rành nghĩa lý, tập quen nghĩa đời.
Học cho biết với người lịch
duyệt,
Học lời văn giao thiệp đại-đồng,
Học rành văn chất lảu thông,
Thành
tài liệt nữ, đáng công gái nhà.
Học cho rạng tài hoa văn sĩ,
Học tinh tường nghĩa lý rành
phân,
Học là minh đức tân dân,
Tinh
vi nét gấm, rạng ngần tuyết pha.
Không học tập ắt là ngu nhược,
Ðứng cõi đời kém trước
thua sau,
Thử xem nhân loại nước nào,
Nếu
không học tập tài cao bao giờ.
Tuy rằng gái đào thơ là phận,
Tài anh-thư sánh đấng anh-hào,
Tập rèn từ thấp đến cao,
Ðứng
cùng em chị khỏi câu chê cười.
Học cho biết vận thời xã-hội,
Học cho hay giúp lợi giống dòng,
Tập thành nữ hạnh, nữ công,
Nữ
dung cũng vẹn, nữ ngôn cũng toàn.
Học tài đức, đoan trang tiết
liệt,
Tuy mỏng mành, nhiệt huyết như
ai,
Trải phen cực nhọc há nài,
Giúp
đoàn em chị rạng ngời tuổi tên.
Thoát vòng khổ, lập nên tự
vệ,
Ðồng cùng nhau ra bể trầm luân,
Khổ đời ta hãy vẫy vùng,
Tránh
vòng cương tỏa, thoát vòng nguy truân.
Dầu chuyên chế lẫy lừng mấy
độ,
Ðem thuyết minh đánh đổ lối
mờ,
Trổ tài thục-nữ anh-thư,
Rèn
gan sắt đá, bao giờ cũng nên.
Muốn tự vệ phải bền tâm chí,
Dục tề gia, tiên trị kỳ thân,
Giác thân rồi mới thoát thân,
Nếu
thân không vẹn, mà mong nổi gì?
Trường kỹ-nghệ bươn đi học
tập,
Rồi thanh thân đứng lập cõi
đời,
Ta đừng ỷ lại tánh Trời,
Rằng
không học ấy cũng thời thông minh.
Khi tuổi trẻ đầu xanh lười
biếng,
Ðến tác già chừng muộn biết
lo,
Rừng văn bể thánh không dò,
Nhỏ
mà biếng học, lớn mò khó ra.
Tài học vấn của ta nếu thấp,
Thì khó mong tự lập với người,
Khuyên nên cần học ai ôi!
Cứu
nguy xã-hội nhằm hồi biến thiên.
Kìa các nước thuộc miền Âu
Mỹ,
Óc khôn ngoan học lấy văn
minh,
Xem người mình ngó lại mình,
Dân
mình kém học, nước mình càng suy.
Ðoàn nữ giới kể gì tiến
bộ,
Cái phong trào cổ hủ cho rằng,
Nếu con gái học khôn ngoan,
Sợ
trai đem thói điếm đàng trao thơ.
Bởi vậy mới ngu khờ bạc nhược,
Bởi thế nên không được mở
mang,
Khuyên nên cần học hoàn toàn,
Bỏ
điều hủ lậu vén màn vô minh.
Lấy kinh sử vẽ xinh mặt gái,
Dụng duy luân nối giỏi hậu
lai,
Ðứng trong xã-hội biệt tài,
Trăm
nghề mình cũng học hay một nghề.
Ðừng nói phận hèn quê bỏ
phế,
Mỗi việc chi cũng để cho chồng,
Cũng tai mắt cũng gan lòng,
Liễu
bồ tuy phận cũng dòng Rồng Tiên.
Hãy ra tay trừ phiền dẹp não,
Ðem tài hay chỉ bảo cùng nhau,
Ðứng ra lãnh tụ hô hào,
Thể
đoàn Nữ-Việt kêu gào chỉ huy.
Cùng việc phải sá gì kiếp sống,
Lấy tinh thần giải phóng tự
do,
Văn minh un đúc một lò,
Ðức
tài gồm đủ, núi đo biển lường.
Ôi! nhân loại trong trường xã-hội,
Ðường thế đồ lặn lội hụp
bơi,
Uổng thay! cho kiếp con người,
Sanh
ra mà chẳng giúp đời ích chi!
Sanh rồi thác, thác đi rồi mất,
Thác rồi sanh, sanh chật địa-cầu,
Ít ai giúp ích ai đâu,
Hễ
nghèo dua nịnh, mà giàu kiêu căng.
Con ỷ cha làm quan lên mặt,
Vợ ỷ chồng là bực Huyện,
Làng,
Kể chi dân chúng đồng bang,
Miễn
thâu túi lợi đặng mang cho đầy.
Lòng chẳng chút mảy may đau xót,
Thật rõ ràng sâu mọt nước
dân,
Có ai trọng mối duy luân,
Kết
tình liên lạc, đỡ nâng giống dòng.
Riêng ích kỷ, tranh công cướp
việc,
Lường dối người chẳng biết
yêu đương,
Ðối người chẳng chút lòng
thương,
Rán
sành ra mở, đau thương kẻ nghèo.
Trong xã-hội lắm nhiều sâu mọt,
Có mấy ai ích nước lợi dân,
Mua vui trên cõi phong trần,
Miễn
mình cho ấm áo quần bảnh bao.
Nhà tư bản lập mưu bóc lột,
Quyết tóm thâu tận tột lương
tâm,
Dựa hơi chồng đặng phẩm quờn,
Ðang
tay chỉ kẻ lòng nhơn là gì.
Còn chi nữa mà chi em chị,
Thấy thói đời thêm nghĩ thêm
đau,
Kìa chủng tộc, nọ đồng bào,
Lầm
than khổ não biết bao nhiêu người!
Có ai biết ưu thời mẫn thế,
Có ai đâu tìm kế cứu đời,
Luân vơi mặc kẻ luân vơi,
Riêng
lòng ích kỷ cho đời ấm no.
Còn những hạng diễn trò sân
khấu,
Mắt long lanh tỏ dấu yêu tình,
Cười nghiêng nước, ngó
nghiêng thành,
Cho
người say đắm, quên mình hiếu trung.
Con lìa cha, hữu bằng phân rẽ,
Anh xa em, chia xẻ máu đào,
Tiếng ra cùng với lời vào,
Cho
chồng yêu dấu, còn đâu kể gì.
Vua hôn quân cũng vì sắc nước,
Quan bất trung bởi chước hương
trời,
Con bất hiếu tại sắc tươi,
Nào
lời xúi giục, nào lời bớt thêm.
Không phải sống mà chìm nhũng
khách,
Ðưa đẩy người vào vách mê
tân,
Ðắm say trong đám hí trường,
Quên
rằng kiếp sống trong đường quốc dân.
Học tài giỏi để làm ích kỷ,
Một lời mười mới phỉ cho
công,
Biết đâu ra đến đại đồng,
Chỉ
lo ấm cật cho lòng đấy thôi.
Một xã-hội thiếu người tổ
chức,
Không có khuôn có thước cho
đời,
Trông càng trụy nhược luân
vơi,
Thành
ra xã-hội đổi dời biến vây.
Trường kỹ-nghệ không ai lo dựng,
Chẳng có người chung đứng
hô hào,
Hai mươi mấy triệu đồng bào,
Nhưng
trường học thuật có bao nhiêu trường.
Kẻ đã đứng lập trường công
nghệ,
Thì dấu nghề đâu để thật tình,
E khi người học bằng mình,
Rồi
người không phục tài mình đi chăng.
Ðể gạt người đặng toan thâu
lợi,
Nào kể chi nhơn loại là gì,
Lần lần chủng tộc đồi suy,
Ngán
thay cái thói vô nghì quần sinh.
Vậy ta phải biết tình đồng
chủng,
Yêu mến nhau lo dựng học
đường,
Nào tài kỹ-nghệ văn chương,
Nào
nghề thêu dệt, nào trường nữ công.
Hỡi bạn gái đứng trong xã-hội,
Chị em cần dẫn lối văn minh,
Kêu nhau đồng thể đồng tình,
Nghề
hay của nước dân mình học hay.
Chung hiệp bước kịp kỳ tiến
bộ,
Nghiệp tinh hoa hãy cố học đòi,
Có nghề hay, chớ dấu người,
Chỉ
nhau học thuật cho đời mở mang.
Nào nghề dệt thêu Trung Nam Bắc,
Nào nghề may, nghề cắt cho rành,
Nghề nào làm lợi nước mình,
Như
nghề bánh mứt tinh anh dạy bày.
Giúp em chị điều hay lẽ tốt,
Dìu dẫn nhau bước tột văn
minh,
Mỗi điều hay ở nước mình,
Chúng
ta hiệp biểu đồng tình dạy nhau.
Ðứng vững với: Ðức, Âu,
Phi, Mỹ,
Rỡ mặt mày em chị Việt-bang,
Óc khôn sáng kiến huy hoàng,
Rồi
lần học thuật ngoại bang nghề rành.
Ta phải kết liên tình đồng
nghiệp,
Khỏi phải ai ép hiếp nén đè,
Ta can đảm chớ sụt-sè,
Ðường
đường nữ liệt, e-dè nữa chi.
Tuy mang lốt nữ nhi hèn yếu,
Nhưng tinh thần kém thiếu gì
ai,
Ðủ gan mật, cũng mặt tai,
Ðức
tài ta cũng sánh tày nam nhân.
Ðứng vững dậy tinh thần sáng
suốt,
Mà nghĩ suy thời cuộc thế nào,
Rồi ta phải liệu làm sao,
Dẫn
dìu bạn tác hô hào kêu ca.
Rèn ý chí đứng ra tổ chức,
Gia cương tâm nghị lực vững
bền,
Trước sau thì ắt cũng nên,
Lý
tài kinh tế dựng nền tảng ra.
Kiếp sống còn chúng ta hoạt
động,
Khỏi uổng oan đời sống luân
vơi,
Sống mà bạc nhược hơn người,
Thà
cam phủi bỏ kiếp đời còn hơn.
Sống cần phải duy tân học
thuật,
Giúp ích đời tiến cấp văn
minh,
Tri tân, ôn cố giữ gìn,
Khuếch
trương công nghệ, cải canh tinh thần.
Chỉ những đường tân dân
minh đức,
Rèn óc khôn học thức thêm
ra,
Cho phong phú chị em ta,
Tiến
lên cực điểm sánh ra nước ngoài.
Bỏ lối cũ điều gì không đáng,
Dắt người ra sáng lạn vinh
quang,
Phổ thông học thuật bủa tràng,
Tuyên
truyền học thuật rộng lan khắp cùng.
Ðiều kiện hay chung cùng lo nghĩ,
Bỏ bớt điều cũ kỷ dị đoan,
Phá mê giác ngộ dân đoàn,
Cùng
nhau hát khúc khải-hoàn đẹp xinh.
Phe nam-giới tiến lên quá độ,
Ðoàn nữ-lưu ngồi ngó người
sao?
Nhảy ra cho khỏi vực rào,
Tự
do, bình đẳng cùng nhau vững vàng.
Tình hình thế mơ màng ảo ảnh,
Thì ta nên ra gánh vác đời,
Tiến lên ớ các em ơi!
Hộc-hồng
quạt cánh tung trời vênh-vang.
Ðòi lại hết lợi quyền thiết
thực,
Ðặng tự do chính thức sống
đời,
Sống không hổ với mọi người,
Sống
đời ta phải giúp đời mở mang.
Thì mới khỏi uổng oan đời
sống,
Xã-hội cần hoạt động thêm
lên,
Dân phải tập chí cho bền,
Luyện
trau gan sắt, đúc rèn lòng đinh.
Cơn hoạn lộ gập ghình gay trở,
Thiếu thể đoàn khó trở khó
xoay,
Việt-Nam sẵn mối Cao-Ðài,
Ðồng
tình liên ái, cột gài tương thân.
Ðứng trên cõi phong trần lẻ
bạn,
Thì khác chi đoàn nhạn lạc bầy,
Gặp cơn phải cảnh truân nguy,
Lấy
ai nâng đở trong khi khốn nàn.
Vậy ta phải hoàn toàn liên kết,
Chị em đồng sống chết có
nhau,
Chung tình kết nghĩa chi giao,
Ðứng
trong xã-hội địa cầu vững an.
Nếu gặp cảnh nguy nan buồn bã,
Cũng hết tâm chị ngã em nâng,
Mới mong chóng mạnh tinh thần,
Quần
xoa nữ liệt bước chân vinh hoàn.
*
* *
Khá kêu nhau kết nghiệp đoàn,
Cao-Ðài
Quốc-Ðạo bảo toàn
vạn linh.
Thuần phong mỹ tục hòa bình,
Bước
đời khỏi phải riêng mình lẻ loi.
Phá tan giai cấp nhân loài,
Diệt
trừ bản ngã ra ngoài vô minh.
Kết dây liên ái chí tình.
