Trở lại trang chánh của Website Thiên Lư Bửu Ṭa
|
Nói
chuyện Trư Bát giới LÊ
ANH DŨNG Bài
Đường tăng! Anh là
ai? cho thấy cuộc thỉnh kinh của Đường
tăng gồm năm nhân vật mang tính biểu tượng.
Năm mà một, là một con người với năm phương
diện. Trong năm nhân vật đó, Bát giới có
vẻ như đă được hư cấu hơi
bất công với những tính cách bị cường
điệu. Trư Bát giới Để
tượng trưng cho những bản năng rất
vật dục và tầm thường nơi con người,
Bát giới được cách điệu hóa thành một
nhân vật nửa người nửa thú. Cái phần may
mắn thuộc về người th́ lại quá dung
tục: bụng phệ, quần áo xốc xếch trễ
tràng, hay nói dối, khéo biết nịnh, lười
biếng, ham ngủ, thích đùn việc cho kẻ khác mà
lỡ khi không thối thác được, phải đành
cáng đáng đảm đương th́ chàng bèn vênh váo,
ra mặt ta đây. Bát
giới rất ham ăn, ăn nhiều chừng nào cũng
được, ăn theo kiểu thực
bất tri kỳ vị (không biết mùi mẽ món ăn
ra sao). Chuyện xảy ra ở quán Ngũ trang, núi Vạn
thọ, là một trong những trường hợp tiêu
biểu. Ở Hồi thứ 24, sau khi Tề thiên chia
phần cho ba anh em mỗi người một quả nhân sâm,
th́ Bát giới “vừa
cầm lấy quả, đă
phồng mồm trợn mắt, đút tỏm vào
miệng, nhai ngốn ngấu nuốt ực xuống
bụng...” Rồi chàng hỏi:
“Các anh ăn ǵ đấy? (...) Mùi vị ra sao?” Chàng
thú nhận: “...em ăn
vội quá (...) chẳng biết mùi vị ra sao cả,
chẳng biết nó có hột hay không nữa...” [TDK III
1988: 90]. Bát
giới c̣n có tánh... ẩu, ăn nói bạt mạng.
Ở Hồi thứ 19, khi đă nhận Đường tăng
làm thầy, trước phút lên đường thỉnh
kinh, trước cái giờ bắt đầu thực
hiện sứ mạng thiêng liêng cao cả, Bát giới
vẫn rán... gỡ gạc: “Thưa sư phụ, con đă nhận giới
hạnh của bồ tát (...) ở nhà bố vợ ăn
chay giữ giới, không bao giờ ăn mặn, nay gặp
sư phụ con xin phá giới một bữa.” [TDK II
1982: 186]. Hay
như Hồi thứ 23, khi mấy thầy tṛ tá túc qua
đêm tại nhà bà góa họ Giả có ba cô con gái nheo
nhẻo chưa chồng, muốn kén mấy thầy tṛ làm
rể, ứng cử viên Bát giới mau mắn t́m cách
loại bỏ ngay “đối thủ số một” là
chính sư phụ ḿnh. Trước mặt bà mẹ góa, Bát
giới nói: “Thưa mẹ,
mẹ hăy thuyết phục các em đừng có quá kén
chọn như thế. Như thầy Đường tăng
của con, tuấn tú đẹp trai thật, mà không dùng
được việc ǵ đâu.” Bà
mẹ nghe vậy, cẩn thận khuyên Bát giới nếu
muốn cưới vợ th́ phải thương lượng
với sư phụ, chàng ta gạt phắt: “Không
cần phải thương lượng. Ông ấy có
phải bố đẻ con đâu. Muốn hay không là do
con tất.” V́
chỉ có một ứng cử viên mà lại đến
những ba nàng con gái, bà mẹ góa than thở: “Gả
đứa lớn th́ sợ đứa thứ hai tị.
Gả đứa thứ hai th́ sợ đứa út tị.
Muốn gả em út cho con lại sợ đứa lớn
tị...” Bát Giới sốt sắng đề
nghị: “Nếu sợ các em
tranh nhau, th́ mẹ gả tất ba em cho con là xong, đỡ
phải căi nhau ầm ĩ, làm rối gia đạo. (...)
Giá mà thêm mấy cô nữa, con rể mẹ cũng
sẵn sàng thu nhận. Thuở nhỏ, con đă học
được phép nhẫn nại, có bao nhiêu vợ con cũng
có cách ăn ở được vừa ḷng.” Và đến
khi bà mẹ bảo rằng các con bà không chịu
lấy Bát giới làm chồng, anh chàng ứng xử
thật mau mắn: “Mẹ
ạ, các em không chịu lấy con, hay là mẹ lấy con
vậy.” [TDK III 1988: 62-68]. Tóm
lại, đối với chuyện hưởng lạc thú
trần tục, Bát giới vốn giàu sáng kiến, nhanh trí
không ai bằng. Là
nhân vật nửa người nửa thú, v́ cái đầu
heo mà Bát giới mang họ Trư. Trư là heo; chữ Hán
viết trư với bộ thỉ, và thỉ cũng là
heo. Ba lần heo cả thảy! Cái đầu vốn
được coi là nơi chỉ huy mọi tư duy
của con người. Tất cả những vận động
tư duy của họ Trư thông qua cái đầu heo như
vậy đố làm sao khỏi mang “dấu ấn”
của... heo! Thế
th́ trăm cám đổ đầu heo. Lư lịch trích
ngang của Bát giới cho thấy chàng mới vào đời
đă có... tiền án, tiền sự rồi. Thuở c̣n làm
Thiên bồng Nguyên soái cai
quản sông Trời (Thiên hà), một lần dự
tiệc chiêu đăi tại cung Diêu tŕ, quan anh lỡ vui quá
chén, say xỉn, nhè đi lạc vô cung Quảng hàn, dở
tṛ bốc hốt cô Hằng Nga. Đội tuần tra nhà
Trời (tức là Củ soát Linh quan) bèn bắt giữ và
truy tố quan ra ṭa về tội quấy rối t́nh
dục. Thượng đế đề nghị mức án
cao nhất là tử h́nh (chém đầu). Rủi
ro cho quan là Thiên đ́nh không có... án treo. Thành thử, dù
Thái bạch Kim tinh hết sức vận động mà cũng
chỉ có thể xin giảm án xuống mức thấp
nhất là đánh hai ngàn gậy và đày biệt xứ
(bắt hạ trần). Bát giới do nghiệp lực
dẫn dắt, không dè sanh nhằm đúng... ổ heo! Gắn
cho Bát giới chiếc đầu heo, phải chăng Ngô
Thừa Ân đă cố t́nh buộc anh chàng vào những
rắc rối tính dục? Nếu Sigmund Freud (1856-1939) có
dịp phân tích, biết đâu sẽ thêm được
vài phát kiến bổ sung cho lư thuyết về tính
dục của ông. Trong truyện Tây du ít ra có hai đoạn
tiêu biểu. Một,
ở Hồi thứ 23, đoạn kể bà góa họ
Giả kén rể. Để giúp Bát giới chọn
một trong ba cô con gái làm vợ, bà gợi ư: “Ba
đứa con gái ta khéo tay lắm, đứa nào cũng có
móc một chiếc áo lót bằng sợi gấm trân châu,
con mặc vừa áo của đứa nào, th́ mẹ
gả đứa ấy cho.” Bát giới khoái chí,
liền nhanh nhảu: “Mẹ
mang ngay cả ba chiếc áo ra đây để con mặc
thử, con mặc vừa tất là con sẽ lấy
tất đấy.” Người
đàn bà quay vào trong nhà, rồi chỉ mang ra một
chiếc đưa cho Bát giới. Anh chàng cởi phăng
chiếc áo gấm xanh đang mặc ra, giật lấy
chiếc áo lót con gái, mặc ngay vào người... [TDK III
1988: 69]. Hai,
ở Hồi thứ 72, đoạn kể Bát giới trêu
ghẹo bảy con yêu nữ nơn nà ở suối Trạc
cấu. Khi tận mắt chứng kiến bảy cô ả
đang... “trăm phần trăm” ngâm ḿnh dưới
suối, trông thật tươi mát, th́ Bát giới
mừng rơn, cười nói: “Các nữ bồ tát đang tắm đấy à?
Cho ḥa thượng tôi tắm cùng được không?” Nói
là làm. Cựu
Thiên bồng Nguyên soái nhà ta ỷ ḿnh thạo
nghề sông nước, liền “cởi tuột chiếc áo dài bằng gấm thêu,
rồi nhảy ṭm xuống nước (...) biến thành
một con cá trê, (...) cứ nhanh như cắt luồn quanh
kẽ đùi mấy nữ quái.” [TDK VIII 1988: 45-46]. Nói
theo ngôn ngữ tính dục của Sigmund Freud, việc khoái
mặc áo lót đàn bà con gái cho thấy Bát giới có
triệu chứng bị bệnh fetishism; c̣n việc ḥa thượng
ta cắc cớ biến làm cá trê cứ nhè kẽ đùi
con gái người ta mà quậy tưng chứng tỏ anh
chàng bị cái gọi là libido
chi phối. Bà goá họ Giả kén rể Có
lẽ hiểu rơ ẩn ức tận đáy ḷng Trư
Ngộ năng không ai khác hơn là chính... Bát giới. Cho
nên, ở Hồi thứ 23, tuy làm đệ tử cửa
Phật mà anh chàng cũng chẳng nề hà ǵ khi thú
thật với Tề thiên rằng: “Người
ta thường nói: Ḥa thượng
là con ma háo sắc.” [TDK III 1988: 61]. Đúng
là phát ngôn có “khẩu khí”! Kết
thúc cuộc thỉnh kinh, Đường tăng và Tề
thiên đều thành phật. Sa tăng thành kim thân la hán cũng
oai chán. Đến đỗi con ngựa kia cũng lột
xác hóa rồng thiêng, mỹ hiệu là Bát bộ Thiên long.
Lận đận duy một ḿnh anh Bát giới! Kết
thúc cuộc thỉnh kinh, ở Hồi thứ 100, khi
Phật tổ xét thành tích thi đua khen thưởng cá nhân
tiên tiến, xuất sắc, họ Trư bị phê: “Tính ương vẫn c̣n, sắc t́nh chưa
hết”. Rồi xét v́ năng khiếu “ăn
khoẻ, tính lười, dạ dày to lắm” [TDK X,
1988: 208] của Trư, Như lai phong cho chàng làm Tịnh
đàn Sứ giả với chức năng đặc
nhiệm là có đủ thẩm quyền để... ăn
uống được đồ cúng tế của
khắp cả thiên hạ. Nếu
coi cuộc thỉnh kinh của năm thầy tṛ Đường
tăng là sự vận động tiến hóa của
mỗi con người để hoàn hảo hóa bản thân,
để đạt tới cứu cánh toàn chân, toàn
thiện, toàn mỹ, th́ sự thất bại của Bát
giới phải chăng là bi kịch của kiếp người?
Phải chăng cái bản năng vật dục, cái
chất trư-bát-giới tiềm tàng trong mỗi con người
hóa ra lại rất khó đối trị? Nếu
có thể hiểu được như vậy, th́
phải chăng trong cuộc tranh đấu gian khó,
quyết liệt mà vinh quang nhất của mỗi người
để trở thành một con Người chính danh
với chữ N viết hoa trân trọng, chung quy lại
sự thành bại vẫn là tùy thuộc ở kết
quả hoán cải
được bản năng trư-bát-giới
trong chính ḿnh? Phải
chăng cái chất trư trong con người có xu hướng
kéo tụt con người xuống tận cùng mọi
nấc thang giá trị đạo đức, nhưng chính
sự chế ngự thành công cái chất trư đó
lại sẽ đưa con người tiến lên
được nấc thang cao tột của giá trị con
Người? [Với
nhan đề Chất Trư
trong mỗi con người, đă đăng báo Người
lao động, số Xuân
Ất Hợi, tháng 01.1995.) (31.12.1994) LÊ
ANH DŨNG |
Thiên-Lư Bửu-Ṭa, 12695 Sycamore Ave, San Martin, CA 95046 - USA. Tel: (408) 683-0674 Website: www.thienlybuutoa.org Email Sơ đồ hướng dẫn tới TLBT
|